Experimenteren is fijn. Jongeren die graag in een labo werken èn die houden van spektakel zullen deze proef graag uitvoeren.
Een knaller van een vuurpijl, leuk als je op afstand staat. Minder leuk als je er vlakbij staat en al helemaal niet leuk als je een paard, hond of ander dier bent. Daarom gaan we knallen zonder de “boem”. En wat is het stilste materiaal dat je kan vinden? Inderdaad… SCHUIM! VEEEEEL schuim! Als het schuim je dan ook nog eens om de oren vliegt is het fun gegarandeerd. En wie weet kan je ook hier een leuk filmpje maken om op de social media te posten...TikTok Woosh!
Tijdsduur: één uur
Leeftijd: voor iedereen: demonstratie tot 12 jaar en uitvoeren vanaf 13, steeds onder toezicht met aandacht voor veiligheid!
Afspraken
Toeschouwers blijven op veilige afstand van 2 meter van de demonstratietafel.
Uitvoerders dragen tijdens de proef wegwerphandschoenen, een veiligheidsbril en een labojas of een slecht hemd.
Met chemische producten moet je ook voorzichtig zijn. Gebruik ze enkel in de aanwezigheid van een volwassene.
Waterstofperoxide is een schadelijke, corrosieve en oxyderende stof. Voor deze proef gebruiken we een verdunde versie.
BIJ CONTACT MET DE HUID: met veel water wassen.
BIJ CONTACT MET DE OGEN: voorzichtig afspoelen met water gedurende een aantal minuten; contactlenzen verwijderen, indien mogelijk; blijven spoelen. Onmiddellijk een ANTIGIFCENTRUM/arts raadplegen.
Tijdens het uitvoeren van de proef is iedereen aandachtig. Iedereen helpt nadien om alles op te ruimen.
Is de groep te groot om alle taken samen uit te voeren? Verdeel dan op voorhand de taken, zodat iedereen weet wat te doen.
Wat heb ik nodig?
Voor deze proef heb je beschermingsmateriaal nodig. Voer deze proef bij voorkeur uit in het chemielokaal. Je kan het ook buiten doen.
Iedereen draagt:
- Een veiligheidsbril (ideetje: personaliseer je eigen veiligheidsbril met stickers of verf)
- Een labo-jas of oud hemd
- Wegwerphandschoenen
Dit heb je nodig:
- 120 ml vloeibare waterstofperoxide
- volume 20, ofwel een oplossing van 6% geeft een sterkere reactie - te koop bij drogisterijen en kapperszaken
- ofwel een oplossing van 3% - te koop in de supermarkt
- 1 eetlepel droge gist
- 3 eetlepels warm water
- Vloeibaar afwasmiddel
- Voedingskleurstof
- Flessen in allerlei vormen van een halve liter
- Kommetjes, roerstaafjes, trechter
- Veiligheidsbril, wegwerphandschoenen, labojas of slecht hemd
Voorbereiding
- De demonstratietafel waarop jullie de proef uitvoeren, dek je af met een plastiek folie.
- Maak de ruimte rond de demonstratietafel vrij, zodat de uitvoerders van de proef gemakkelijk een paar stappen achteruit kunnen zetten. Ook voor de opkuis achteraf is dit veel handiger.
- Plaats de producten op een aparte tafel en zet een maatbeker, twee eetlepels en enkele flessen met een inhoud van ongeveer 500 ml klaar.
- Voorzie wegwerp-handschoenen, veiligheidsbrillen en labojassen of slechte hemden voor de uitvoerders van de proef.
Het experiment
Meng 3 eetlepels water met één eetlepel droge gist in een kommetje. Meet de juiste hoeveelheid gist af en meng de gist met de juiste hoeveelheid warm water. Blijf roeren tot alle klonters verdwenen zijn.
Giet afwasmiddel, voedingskleurstof en 120 ml waterstofperoxide in een fles.
Iedereen draagt handschoenen en een veiligheidsbril voordat je met waterstofperoxide aan de slag gaat. Werk enkel met waterstofperoxide als er een volwassene bij is!
Voor kleureffect: het afwasmiddel en de voedingskleurstof in de fles gieten.
!! Je kunt glitters toevoegen om het nog leuker te maken. Zorg ervoor dat de glitters van plastic gemaakt zijn en NIET van metaal. Waterstofperoxide mag je niet
samen met metaal gebruiken.
Roer het mengsel. Voorzichtig! Zorg ervoor dat er geen waterstofperoxide
wordt gemorst. Zorg ervoor dat de gist en het waterstofperoxide goed gemengd zijn voor een optimaal effect.
Giet het gistmengsel door een trechter in de fles. HAAL DE TRECHTER SNEL WEG; ZET SNEL EEN STAP ACHTERUIT. Sta tijdens het gieten ver genoeg van de fles zodat het schuim uit de fles niet op jou terechtkomt. Gebruik een lage, brede fles die stabiel blijft staan.
Gebruik flessen in andere groottes en vormen. Als je kleinere flessen met een smallere hals gebruikt, spuit het schuim krachtiger uit de fles. Experimenteer met flessen met verschillende groottes en vormen om het effect te versterken.
Met een gewone frisdrankfles en een oplossing met 3% waterstofperoxide krijg je waarschijnlijk een watervaleffect, net zoals bij een chocoladefontein.
Chemie: voel de warmte. Het schuim bestaat uit water, zeep en zuurstof en is dus niet giftig.
Tijdens de proef
- Enkel de uitvoerders van de proef en de begeleider staan aan de demonstratietafel.
- De toeschouwers blijven op minstens 2 meter afstand van de demonstratietafel.
- De opdracht wordt uitgevoerd volgens het stappenplan.
- Sluit de verpakkingen van de gebruikte chemische producten goed af.
- Als de chemische reactie heeft plaatsgevonden en het schuim is gevormd, blijft er enkel schuim op basis van water en zeep over. De omstaanders mogen nu gerust aan het schuim voelen.
Voel je de warmte van de chemische reactie?
Maak schoon
Je kunt makkelijk schoonmaken met een spons en de overgebleven vloeistof in de afvoer gooien.
Als je glitters hebt gebruikt, zeef ze dan uit de vloeistof en gooi ze in de vuilnisbak voordat je de vloeistof in de afvoer giet.
